Sarritan bezala, guraso.eus gunetik elkarrizketa interesgarri baten berri eman gura dizuegu. Hementxe duzue:
“Ainhoa Arruabarrena: teknologiarekiko daukagun harremana eta erabilera aztertzea ezinbesteko ikusten dugu”
Ikasturtea hasi dugu. Komunikatzeko teknologiekin genuen harremana aldatu dugu hilabete gutxitan.
Ziur asko ikasturte arraroenetako bat hasi dugu irail honetan. Hilabete hauetan gure errealitateak iraultze itzela sufritu du aldaketa asko eraginez. Teknologiarekiko harremanak ere aldaketak jasan ditu, bereziki kantitateari dagokionez. Espero genuen moduan, pantailen erabilera orokorrak gora egin du, hezkuntzan, ia lanbide guztietan, erosketak egitean, aisialdian, etab. oso handi batean.
Argi dago teknologiak aparteko egoera honetan, bizitzarekin aurrera egiteko aukera ezberdinak eskeini dizkigula, baina gure ondorio nagusiena hausnarketa sakon bat egin behar dugula da, bereziki, argi izan beharko genuelako hilabete hauetan gertatu dena adabaki bat besterik izan ez dela. Honek esan nahi du, ez dugula bideragarri ikusten hezkuntzan, lan arloan, eta beste hainbat arlotan teknologia egon den moduan betirako gelditzea, are gutxiago komentatzen genuen hausnarketa egin barik eta ondorio guztiak aintzat hartu gabe.
Konfinamenduko “resaka” teknologikorik antzeman duzue haur eta nerabeengan?
Egia esan momentuz ez dugu haur eta nerabeen feedback zuzena jasotzeko aukera gehiegirik izan, baina bai familien eta irakasleen bitarteko sentsazioak. Bestalde, ez genuke “resaka” hori teknologiko moduan definituko baina bai guztiz emozionala. Bai haur, bai nerabe eta baita persona nagusiok ere ondorio emozional adierazgarriak izan eta izango ditugu, konfinamendu eta COVID-ak sortu duen egoera dela eta.
Horregatik, gure helburu nagusienetako bat arreta guztia, haur, nerabe, guraso, irakasle eta hezkuntza arloan lan egiten duten eragile guztien egoera emozionala zaintzean jartzea izango da.
Orain arte jaso ditugun esperientziengatik, batez ere ikastetxeetara buelta urduritasun eta beldur gehiagorekin bizi izan dute guraso eta irakasleek, haur eta nerabeek baino. Eta salbuespenak kasu, gazteenek asko eskertu dute haien kideekin berriro egoteko aukera.
Aisialdi birtualaren erabileran ere aldaketak izan dira azken hilabeteetan? Zer nabarmenduko zenukete?
Beste arloetan gertatu den moduan, aisialdi digitalean gorakada garrantzitsu bat eman da. Hasieratik, espero genuena gertatu da. Pelikula, serie etab.-en plataforman erabiltzaile kopuruaren hazkuntza nabarmena izan da eta baita bertan pasa dugun denborarena ere. Bideo-jokoen arloan gauza bera gertatu da, %200 hazkuntzaz hitz egin izan dute komunikabide batzuetan. Sare sozialak beste foku garrantzitsu bat izan dira.
Edozein kasutan, ideia bat nabarmentzea nahitaezko ikusten dugu, gehienetan sare sozial eta bideo-jokoetaz hitz egiten dugunean haur eta nerabeengan jartzen baitugu arreta. Baina gehiegizko erabileraz hitz egin beharko bagenu nagusiok egiten dugun erabileratik hasi beharko genuke, gure haur eta nerabeek gugatik ikasten dutelako.
Gainera, hilabete hauetan gertatu dena, jendartean dagoeneko geneukan egoera baten islaren handiagotze bat besterik ez da izan. Horregatik, egungo egoeraz aparte hausnarketa aurretik geneukana hartuta ere burutu beharko genuke. Guretzat galdera batean laburbildu genezake egoera guzti hau: zein motatako jendartea eraiki nahi dugu etorkizun hurbil eta urrunera begira?
Gurasoentzako zein aholku emango zenituzke Emokitik? Haurrak eta komunikatzeko teknologien arteko harreman osasuntsu bat izateko?
Emokitik gurasoei tarte batean gelditzera eta hausnarketa egitera gonbidatu nahi diegu. Lehenik eta behin, pertsona nagusi eta arduradun moduan teknologiarekiko daukagun harremana eta erabilera aztertzea ezinbesteko ikusten dugu, azken finean gure haur eta nerabeen eredu zuzena garelako.
Ondoren, teknologiaren erabilera osasuntsu bat egin ahal izateko jarraibideak argi zehaztea oso garrantzitsua da. Gaia zabala eta konplexua den arren ideia batzuk komentatu nahi ditugu:
- Etxeko espazioen kudeaketa, zein gelatan erabili ditzakegu pantailak eta zeintzutan ez;
- Zenbat denbora igaro dezakete pantailen aurrean:
- urtetik behera ez da pantailen inolako erabilera gomendatzen.
- 5 urte baino gutxiagoengan gure gomendioa ahalik eta gutxien erabiltzea da, baina ez ordu bete baino gehiago egunean.
- 5 urtetik aurrera ez dago gomendio unibertsalik, baina erreferentziaren bat emateagatik 10 urte bete arte ez dugu uste egunean ordubete baino gehiago pantailen aurrean ematea gomendagarria denik.
- 10 urtetatik gora bi orduko margena jartzen dugu normalean. (Edozein kasutan erabakitzen den jarraibidea benetan betetzea ezinbestekoa da, salbuespen konkretuak kenduta)
- Orokorrean pertsona guztientzako bi ordu baino gehiago pantaila baten aurrean pasatzea ez da osasuntsua. Pantailekin lan egitea tokatzen bazaigu deskantsuak oso garrantzitsuak dira.
- Zein motatako edukiak kontsumitzen dituzten gainbegiratu eta landu. Ez da espioitza kontu bat, baina Internet, sare sozial eta bideo-jokoetan ulertzen ez dituzten eduki asko egon daitezke eta azalpen, kontextualizazio eta pentsamendu kritikoaren garapena beharrezkoa dute, inoiz baino gehiago.
Tik Tok sarea oso presente dago haur eta nerabeen egunerokotasunean. Nola ikusten duzue sare sozial honen hazkundea?
Ba azpimarratu nahi dugun lehenengo gauza TIK TOK sare sozialari dagokionez pertsona nagusiek egin duten erabilera nabarmena izan da. Argi dago haur eta nerabeek sare sozialak orokorrean asko erabiltzen dituztela, baina pertsona nagusi askok ere bai, eta bereziki ezagunak edo famatuak diren pertsonek.
Berez, beste sare sozial guztiekin gertatzen den moduan, 14 urte bete arte ezin da kontu berri bat ireki gurasoen baimenik gabe datu babeserako legeak esaten duenaren arabera. Horregatik adin horretatik behera gurasoen baimena izango ez balute printzipioz ez lukete sare sozial hau erabili behar. Baina jaiotze data faltsu bat jartzearekin nahikoa da kontua egiteko.
TIK TOK-ek arrakasta handia du, diseinatuta dagoelako ahalik eta denbora gehien pasatzeko bertan. Bideoek minutu bateko iraupen maximoa dute, arreta denbora gehiago mantentzeko gero eta zailtasun gehiago daukagula frogatu izan delako. Bideoak sormen handikoak izan daitezke eta baita dibertigarriak ere, baina bertan kontsumi ditzaketen edukiekin ere kontuz ibili beharko ginateke. Eta batez ere, sare sozialek orokorrean sortu dezaketen gehiegizko erabilerarekin, hori gertatzeko diseinatuak izan direlako. Konfinamendua baino lehen dagoeneko antzematen genituen haur eta nerabeek bereziki zeukaten kontrol falta, bai aplikazioaren gehiegizko erabilerarekin eta baita kalean dantza eta mugimenduak nonahi egitearekin (kaletik ibiltzen, gelan, …)
Azkenik, ezin dugu ahaztu bideoak sare sozialera igotzerakoan bertan txertatuta gelditzen direla betiko eta era pribatuan konfiguratuta eduki arren jarraitzaileren batek bideoa grabatu ezkero erraz sakabanatu daitekeela. Azken finean, gure haur eta nerabeak besteen gehiegizko eraginpean jartzen ari dira eta horrek ondorio emozional, psikologiko eta sozial asko ekar ditzake.
